Pedro Luis Uriarte eta Guillermo Dorronsoro. Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Ekonomia sailburuorde ohia eta Deusto Business School-eko Dekanoa: Kontzertu ekonomikoa kudeaketa bideratzeko tresna da, baina gaitasuna eta kontzientzia fiskala eskatzen du, eta ez ustelkeria

2018-03-07

AGUIRRE SORONDO, Juan

ZURUTUZA ZAPIRAIN, Juanmari

Foruak Lurralde Historikoetan eta Nafarroan oinarritzen diren heinean, ez genuke “foru nazioak” terminoa erabili behar, pluralean?

Pedro Luis Uriarte (U.): Bueno, has gaitezen galdera batekin.... Ondo deritzozu Guillermo?

Guillermo Dorronsoro (D.): Bai, erantzuteko erraza...

U.: Interesgarria, baina konplikatua, bai, ...Nire ustez, bi maila ezberdinak berezi behar ditugu. Batetik, erakundeen alderdi formala dugu, eta bestetik kontzeptuala. Ikuspegi formalari heltzen badiogu, legeek eta legezko testuek diotena aintzat hartuz, eta osagarri gisa erakundetan nola islatzen den -hau da, kontzertua eta hitzarmena nola antolatzen diren-, argi dago berez lau eragile nagusi onartzen direla, hots, bi sistema horietan ematen diren gaitasunak biltzen dituztenak alegia. “Lurralde Historikoetako erakunde eskudunak” esaten dieten horiek dira, hau da, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Batzar Nagusiak izendatzeko modu eliptikoa besterik ez da, eta beste aldetik, Nafarroako Foru Legebiltzarra.

Alderdi kontzeptualari heltzen badiogu, kontzertua terminoa erabiltzen da, hitzarmenaren inguruan hitz egiten da. Kontzertua eta hitzarmena zer diren irakurtzen duzu, eta berez, gauza bera dira. Erakundeen banantze prozesu hori 1841ean hasi zen, Nafarroak erreinu gisa zeukan estatus formalari uko egiten dionean eta probintzia bilakatzen da hainbat baldintzen ordez, esaterako, erakundeen onarpena, Foru Aldundian estatus hobea, zerga-bilketa, eta abar. Horrela dio Lege itunduak. Gero, salbuetsitako hiru probintziek euren bideari eusten diote eta 1980an jada euskal kontzertuan hiru erakundeak bereziki onartzen dira, eskubideak horien esku geratzen direlarik, “Lurralde Historikoetako erakunde eskudunak” esaten diegun horiek alegia. Dena den, badago guztiz esanguratsua den beste alderdi bat. Berez ez daude hiru kuota garai hartako hiru euskal probintzietarako, salbuetsitako probintzietarako alegia. Kuota bakarra zegoen hiru Lurralde Historikoetakoa bateratuz. Orduan, federazioa osatzeko ideia hori bat dator kuota nagusi horren ereduarekin. Nik horrela ikusten dut ...

D.: Bai, oinarrizko printzipio historikoak finkatuta geratzen dira kontzertua eta hitzarmena berez gauza bera diren heinean. Tresna bera da baina gaur egungo testuinguruan bereizketa hori burutu behar da bi Autonomia Erkidegoen artean, horrekin jokatu behar dugu, eta euskal eremuaren baitan, Lurralde Historiko bakoitzeko araudia eredu federal horren menpe dago. Horrela, nire ustez, une honetan eratzen den arkitekturan ageri diren printzipio historikoak era egokian biltzen direla. Egongo dira bai anbizio handiagoa daukaten lagunak eta berau Euskal Herri osora zabaldu nahi dutenak, baina testuinguruak oraingoz ez du horrelakorik ahalbidetzen.

U.: Testuinguru politikoak eta erakundeena, ezta?

D.: Bai, hala da.

Guillermo Dorronsoro

“Oinarrizko printzipio historikoak finkatuta geratzen dira kontzertua eta hitzarmena berez gauza bera diren heinean”.

Zer eragina izan dute Kontzertuak eta Hitzarmenak Euskal Herriko eta Nafarroako erakunde, ekonomia eta politikoaren bilakaeran?

D.: Ez da kontzertuaren eraginez gertatu, horren menpe hartu diren erabakien ondorioz baizik gure ekonomia eta gure gizarte ereduak bilakaera ona izan duela. Dena den, kontzerturik gabe ez genuke halako erabakiak hartzeko aukerarik izango. Hau da, Zesarri berea eman behar zaio eta erregeari aldiz berea. Nire ustez, kontzertua ez da azken urteotan gure herrialdean gertatu diren gauza ona guztien erantzule. Izan ditugun gobernuek erabaki egokiak hartu dituzte hurrenez hurren. Egia esan, kontzerturik gabe erabaki horiek hartzea zailagoa izango zen, finantzaketa bideratzeko testuingurua askoz konplikatuagoa izango litzateke eta.

U.: Ekonomiaren ikuspegiari helduz ordea, ederki aipatu duzun bezala, kontua berak eztabaida sortzen du. Lehenik eta behin, kontzertuaren etsaiek, harrigarria bada ere, horren gainean hitz egiten dutenean, hainbat kasutan hemen lortu dugun guztia kontzertuari berari zor diogula aitortzen dute. Kontzertuaren aurka egiteko modua, berau eredu pribilegiatua dela justifikatu nahian, gorespen horixe litzateke, eskuratu ditugun gauza on guztiak, batez ere, ondorio ekonomikoak, kontzertuaren eskutik lortu ditugula alegia. Hori gezur borobila besterik ez da. Kontzertua ez da urrea sortzen du duen hagaxka magikoa. Kontzertua kudeaketa bideratzeko tresna da: kudeaketa gauzatzeko gaitasuna eskatzen du, zergadunengan kontzientzia fiskal garbia ere ezinbestekoa da, zergak ordaintzen ez dituenak eta baitu zerbitzu publikoen mantentzen, ustelkeria uxatzea beharrezkoa da, azken finean ustelkeriaren bitartez galtzen dena ere zerbitzu publikoei kentzen baitiezu...

Egiten duten beste galdera zera izaten da: kontzertua Autonomia Erkidego guztietara zabaldu daiteke? Teknikoki, bai, politikari so egiten badiogu, baldintzen arabera izango litzateke. Konstituzioaren arabera, gaur egun ez, baina -eta oso garrantzitsua da- Autonomia Erkidego guztietara zabalduko balitz ere, ez luke emaitza bera izango guztietan. Beraz, kontzertuaren balorazio ekonomikoa eztabaidatzeko modukoa da.

D.: Egonkortasuna ekarri du. Berez, egonkortasuna ona da garapen ekonomikoa eta soziala bideratzeko. Estatua eta ... artean esparrua izatea. Beste Autonomia Erkidegoek ez daukate horrelakorik, ez dago bi alderdiek ontzat ematen duten esparru itundua. Nik uste dut oro har egonkortasuna ona izan dela.

U: Nik ustedut oinarrizkoa izan dela. Arrazoi duzu.

Pedro Luis Uriarte

“Ez da kontzertuaren eraginez gertatu, horren menpe hartu diren erabakien ondorioz baizik gure ekonomia eta gure gizarte ereduak bilakaera ona izan duela”.

Ituna da Kontzertua eta Hitzarmena legezkotzat jo eta finkatzen dituena. Zer ondorio ditu partaideentzat ituna zehazteko behar horrek? Pareko kideen arteko ituna da?

U.: Pareko ezberdinen ituna da. Baina har dezagun Bibliak kontatzen diguna: Dabid Goliaten aurka. Zer da hobea, Dabid eta Goliaten arteko borroka (eta ez dago zertan azaldu beharrik kontzertuaren historian zehar zein den Goliat eta zein Dabid), edota irtenbide bat topatzea? Argi dago ituna dela hobea. Parekoak ez diren bi partaideen artean gertatzen da, Estatuak indar gehiago dauka, baliabide gehiago, bitarteko gehiago, handiagoa da, biztanle gehiago dauzka, eragin ekonomiko handiagoa, .... Eta Hego Euskal Herriarekin sinatzen du ituna, Estatu berean dauden lau Lurralde Historikoekin, bi Autonomia Erkidegotan banatuta badaude ere, eta askoz txikiagoak dira. Beraz, itunak azken finean handiagorentzako bere gaitasunen mugaketa suposatzen du. Eta aldi berean unitate txiki horien gaitasuna bera onartzen dela esan nahi du. Nik uste dut ituna tamaina eta trinkotasun ezberdineko bi botereen arteko bateratzea ahalbidetzen duen tresna dela. Berez, ahulagoa eta txikiagoa denari onura ekartzen dio.

D.: Bi kideen artean ituna izenpetzeko beharra, eta bi partaideen arteko akordioa beharrezkoa izatea aurrera egitearren kontzertuaren inguruko erabakiak finkatzeko orduan. Oso partaide ezberdinen arteko ituna da, argi dago, baina aldi berean, parekatu egiten ditu erabakiak hartzeko garaian.

U.: Hala da, bai. Horrela ituna bermatzeko sistema baten aurrean gaude, hasiera batean inposatu egin bazuten ere.

D.: Bai hala da, 1876an.

U.: 1876an... 1878an sortu zen lehendabiziko kontzertua, eta inposatu egin zuten. Hala ere, bilakaera, negoziatzaileen trebezia, euskal izaerak berezkoa duen iraupen gaitasuna, negoziatzeko abilezia ... guzti horren ondorioz ituna bideratzeko eredu hori berez onartu egiten da. Ontzat emateaz gain, 1981az geroztik, orduan onartu baitzen nik neuk negoziazioan parte hartzeko ohorea izan nuen kontzertua, Gorte Nagusietan hamasei lege landu dira, denak ere itunduak. Azkenekoa 2014ean onartu zuten kontzertu ekonomikoari beste zazpi zerga berri erantsiz. Eta horrek ikuspegi politikotik bestelako estatusa ematen dizu beste Autonomia Erkidegoen aurrean, Estatuak bere kasa baldintzak ezartzen baitizkie, oso estatus preziatua alegia.

Pedro Luis Uriarte eta Guillermo Dorronsoro

“Bi kideen artean ituna izenpetzeko beharra, eta bi partaideen arteko akordioa beharrezkoa izatea aurrera egitearren kontzertuaren inguruko erabakiak finkatzeko orduan. Oso partaide ezberdinen arteko ituna da, argi dago, baina aldi berean, parekatu egiten ditu erabakiak hartzeko garaian”.

Autogobernurako baliabide honen bitartez, foru erakundeek aldebakarreko arriskuari aurre egiten diote. Horrek zer esan nahi du eta zer eragina dauka?

D.: Noski, oso kontzeptu garrantzizkoa da kontzertua ulertu ahal izateko, aldebakarreko arriskua. Azken finean, Estatuari beti ordaindu egin behar zaio, nahitaez. Hau da, Estatuaren gastuetan eta inbertsioetan dagokigun kuota, hori ordaindu egin behar dugu zati alikuotaren bidez.

U.: Gure maizterra da, ezta? Alokairuan hainbat zerbitzu jasotzen ditugu eta ordaindu egin behar da.

D.: Estatuari ordaintzen diogun zatia, gure zera bilketa edozein dela ere, hori nahitaez ordaindu egin behar dugu. Gure zerga bilketa gaizki badoa, une honetan testuinguru ekonomikoak zerga bilketan eragina du eta zergak jaitsi egiten diren heinean ... Ustelkeriak ere eragina dauka zerga bilketan ... Eta horrek guztiak ez du Estatuari ordaindu beharreko zatia desagerraraziko, aitzitik gero gizarte zerbitzuetan edota industrian erabili dezakegun zatia bertan behera geratuko da. Beraz, geure kasa aurre egin beharreko arriskua da.

U.: Hala da bai, arriskua hor dago, baina arrisku gehienek bezala badira ordainsariak, reward esaten dioten hori. Badago askotan ikusten ez den kontzertuak ekarritako onura. Eta zein da kontzertuk dakarren onura? Egungo ereduak duen abantaila handia zera litzateke: zuk zeuk ondo kudeatzen baduzu, zure ekonomia haztea lortzen baduzu, zerga bilketa bermatuz, iruzur fiskala, ordaintzea saiheste, ezkutuko ekonomia kontrolatzen badituzu, ordaintzen duzuna kopuru finkoa den heinean, biltzen duzun gainerako guztia zuretzat izango da. Orduan horixe da, berriro ere, euskal herritarrari oso mezu garbia luzatzeko aukera ematen digu: “Aizu, zure zergak ordaintzen badituzu, zuzenean kalitatezko zerbitzua eskuratuko duzu”. Milioika pertsonentzat, batez ere ahulentzat eta adineko lagunentzat, funtsezkoa den gizarte zerbitzuaren kudeaketa egokia, osasun sailaren kasuan alegia, oinarrizko elementua da, kontzertuak berak eskaintzen digun abantailari esker. Dirua biltzearen arriskua zure esku dago baina kudeaketa ere zure kasa bidera dezakezu. Eta diru gehiago biltzen badut, horrek esan nahi du osasun zerbitzu hobeak izango ditugula, hezkuntza hobea, errepide hobeak, segurtasun handiagoa, eta abar.

D.: Ardura guregan ezartzen duen edozein sistema, onuragarria da.

Guillermo Dorronsoro

“Nik uste dut kontzertuaren bidezko ereduak erantzukizuna areagotzen duela eta gardentasuna ekartzen du Administrazioen arteko informazio ekonomikoaren gainean”.

Ekonomia globalizatu honen barruan, zer ahulezia eta zer abantailak ekartzen dizkigute Kontzertuak eta Hitzarmenak?

U.: Tira, agian, bat aipatzekotan, nik esango nuke gure kasuan hurbileko eremu globalizatuta Europar Batasuna bera izatea. Tamainaren arabera, munduko ekonomia nagusietako bat dugu, Estatu Batuetakoarekin batera, munduko BPG-aren %18a gutxi gorabehera, 500 miloi pertsonaz ari gara ...

D.: Gure globalizazioa Europan hasten da.

U.: ... Orduan, Europako testuinguru horretan, zein da gure muga? Kontua da oso egoera harrigarria suertatzen dela. Berez, zerga-araubidea zehaztu, finkatu eta mantentzeko gaitasuna dugula dioen kontzertua onartzen bada ere, eta Europako goreneko erakunde judizialak gaitasun hori hala dela onartzen badu ere, Luxenburgon dagoen EBko Justizia Auzitegiak alegia, EBko batzorde betearazleetan gure eskumenarekin zuzenean lotutako eztabaidaren bat sortzen denean —ez dakit, esaterako zergen bateratzea—, halakoetan foru erkidegoek, Nafarroako Foru Erkidegoak, Euskal Autonomia Erkidegoak eta horren Lurralde Historikoek, ez daukate botoa emateko eskubiderik, ezta halako batzordetan euren ikuspegia defendatzeko ahotsik ere. Berez, guztiz txundigarria da.

D.: Ulertezina.

U.: Kontuan izan zer gerta daitekeen une zehatz batez, azken 138 urte hauetan jada gertatu den bezala, gobernu nagusiaren baitan argi eta garbi kontzertu ekonomikoaren aurka dauden pertsonak edota alderdi politikoak topatzen baditugu. Zentzugabekeria gerta daiteke. Nolabait esateko esan dezagun ikuspegi forala defenditzen ari dena, horren menpe dauden lau erakundeen partaidetza ahalbidetzearren, aldi berean Estatu mailan zeure eskubideak zalantzan jartzen ari da. Tira, oso mugaketa zorrotza da eta horregatik Europa mailan zure oinarrizko eskumen bereziei dagozkien batzordetan ordezkaritza izateko eskubidea onartzea ...

D.: Hori testuinguruarekin koherentea litzateke ...

U.: Bai, koherentea litzateke, araudiarekin bat etorriz, baina ez da horrela gertatzen. Gero, esparru globalizatuak dauzkan abantailak: hurbiltasunaren abantaila. Eta hurbiltasunaren abantailak zer esan nahi du gastu publikoari dagokionez? Ezagutzaren abantaila. Une honetan Obama jaunari galdetzen badiozu zein diren Euskal Herriak dituen arazoak edota Etxarri Aranatzek bizi dituen gorabeherak eta nola konpondu daitezkeen horiek, osasuna eta hezkuntza arazoak ... ez dauka ezta ideiarik ere. Beraz, nik esango nuke hurbiltasunak garrantzi handia duela. Hiritarren arazoak hobeto ezagutzen dira hurbiletik halako sistema globalizatuan. Eta gastuen kudeaketa askoz eraginkorragoa izan daiteke, egokiagoa hurbilago dagoenean.

D.: Zenbait kasutan eskumen fiskala aipatzen denean paradisu fiskalak eratzeko besterik ez duela balio uste dute. Ez dugu ahaztu behar justuan aurkakoa ere finkatzeko balio duela. Mailaz mailako sistema duen esparrua eratzeko alegia, bertan errenta altua dutenek zerga handiagoak ordain dezaten eta errenta baxuagoa dutenek, neurrizko zergak ordain ditzaten. Eta hori oso garrantzitsua da herri gisa nortasun propioa izateko, bidegabekeria baita gizartea gehien hausten duena.

U.: Bidegabekeria eta parekotasun eza.

D.: Hori guztia adierazle estatistikoen bitartez neurtzen da objektiboki: parekotasun eza dela eta, Euskal Herriak EB-eko maila baxuenetako dauka. Hori, neurri handi batez, ez da kontzertuari esker gertatu, kontzertuaren baitan hartu diren erabaki fiskalei esker baizik: kontzertua existitzea beharrezkoa da, eta horren ostean berdintasunezko gizartea bermatu duten politika fiskalak aplikatu dira. Eta hori oso garrantzitsua da nortasuna eratzeko, zertaz ari garen, non gauden eta nor garen jakiteko. Lagundu egiten gaitu.

Nik uste dut beste alderdi bat ere hor dugula, hau da, ez du zerikusirik paradisu fiskalekin, baina bai eskumenak ematen dituen aukerak zentzuz erabiltzearekin, inbertsioak erakartzearren, enpresak eta multinazionalak ekartzeko, globalizazioaren une honetan oso garrantzizkoa baita. Esparru horretan oraindik zorrotzago jokatu behar dugu.

Nik uste dut kontzertua erabili egin behar dugula, garai honetan talentua eta negozio berriak, ezagutzaren inguruko industria berria erakartzea guztiz garrantzizkoa baita, halako inbertsioak lortzearren testuinguru erakargarria osatuz; horixe da esku artean dugun tresnetako bat kontzertuari esker. Eta nik uste dut bi elementu oso garrantzitsuak direla.

U.: Guztiz ados nago.

Pedro Luis Uriarte

“Milioika pertsonentzat, batez ere ahulentzat eta adineko lagunentzat, funtsezkoa den gizarte zerbitzuaren kudeaketa egokia, osasun sailaren kasuan alegia, oinarrizko elementua da, kontzertuak berak eskaintzen digun abantailari esker”.

Gernikako Estatutuan ageri badira ere, hainbat arlo ez dituzte oraindik transferitu. Eraginkortasun ekonomikoari so eginez gero, horiek kontzertuan uztartzea egokia litzateke?

D.: Tira, eraginkortasun ekonomikoa oso termino irekia da. Nire ustez, zuzeneko erabakiak hartzen baitugu, gure erabakien gaineko ardura hartuz gero, horixe da gauzarik eraginkorrena. Noski, beste batzuk gure ordez erabakiak hartzen badituzte eta gainera okerreko erabakiak baldin badira, hori ez da batere eraginkorra. Ikuspegi horri heltzen badiogu, edozein transferentziak erabakiak hartzeko eta asmatzeko gaitasuna ekarriko liguke, bitartean beste batzuen erabakien menpe ibiliko gara.

Gero beste gai bat dugu hor. Kontua da hainbat transferentzia eskuratuz gero, berez gure BPG-aren arabera dagokigun gastua gora egingo luke. Beraz, ikuspuntu horretatik kontuek okerrera egingo lukete eskumen horiek hartu ostean. Nik beti ekuazio horren lehenengo zatiarekin geratuko nintzateke: gure erabaki propioak hartzeko gaitasuna eta horien bitartez bide egokia hartzea, horixe da egokiena guretzat. Denboraren poderioaz hala ikusi da.

U.: Guztiz ados nago zuk esandakoarekin. Begira, berriro ere aurretik aipatu dugun aldebakarreko arriskuaren gaira etorri gara. Hasierako momentuan, eta har dezagun 1980. urtea hasierako unetzat, Estatuari ekarpenak bideratzeko eredua aldatu egin behar dela uste dute, kuotaren eredua alegia. Eta proposamen hori Gernikako Estatutuaren 41-42 artikuluek xedatutakoa garatuz gauzatzen da, eredua aldatu egin nahi da eta aldebakarreko arriskua gure esku hartu. Gai horren gaineko negoziazioan esku hartzen duen beste alderdiak esaten dizu ez duzula egin behar, zentzugabekeria dela, eta benetan garai hartan hala zen Euskal Herriaren etorkizunean erabateko fedea geneukalako ... baina ekonomiak halako egoera bizi zuen, zerga-bilketa ere hala moduzkoa zen, beraz Estatuari kopuru finkoa ordaintzea zekarren eredua gure gain hartzea, diru gutxiago bilduz ... Ekonomiaren ikuspegitik okerreko erabakia zirudien.

Eta berez itxaron izan behar genuen -eta 1980. urteaz ari gara- 1995era arte alegia, orduan eredu berriaren abantailak sumatzen hasi baitziren. Eta eredu horren abantailak zuk aipatu dituzunak dira. Gauzak ez dira beti matematikaren eta epe laburreko ikuspegitik aztertu behar. Ez dut transferentzia hori hartuko kaltegarria delako eta beste hau hartuko dut balekoa delako. Berriro ere anglosaxoien terminoei helduz, hau ez da cherrypicking esaten dioten hori, hau da, zesto baten gereziak jartzen dizkizute, itxura ona duen bat hartu, jan egiten dut, beste bat hartu eta utzi ... Ez, ez! Hemen proiektu globalaz ari gara. Eta halako proiektu globalak Estatutuak onartzen dituen eskumen guztien gaineko gaitasunak bermatzea eskatzen du. Testuinguru orokor horretan eskumenak gero eta gehiago diren heinean eta alde batetik kendu eta beste batean jartzeko gaitasuna baldin baduzu ... nola edo hala konponduko zara.

Ekonomiaren ikuspegi soilari hertsiki helduz gero, Gernikako Estatutuak onartzen duen eskumena Gizarte-segurantza dela eta, oraindik transferentzia egin gabe baitago, krisialdi une honetan ez litzateke egokia berau hartzea. Dena den, onuragarria eta positiboa gertatu da euskal agintariek eskumen hori behin eta berriro eskatu izana, krisialdi honetan —eta orain ez gara kuotaz ari— euskal enpresa eta langileek Gizarte-segurantza esaten diogun “aseguru-etxeari” ematen diotena jasotzen dutena baino gutxiago bada ere.

D.: Epe laburreko ikuspegiari helduz, zera esango genuke: “A! Tira, ez zait interesatzen”.

U.: Aitzitik, herrialdea osatzerakoan ikuspegi orokorrari heltzen badiozu, Gizarte-segurantza, horren kudeaketa jada hartu ostean, interesatzen zaizun zerbait da. Eta zergatik? Zure herrialdearen diseinuaren zati bat delako.

D.: Eta berriro ere gure patua gure esku legoke ...

U.: Eta gero kudeaketa eredua aukeratuko du, eta abar. Beraz, nik uste dut Estatutuaren bidezko eredua, horixe baita egun bizi dugun eredua, oso osorik hartu behar dugula.

Pedro Luis Uriarte eta Guillermo Dorronsoro

Pedro Luis Uriarte eta Guillermo Dorronsoro.

Euskal eredua baliagarria gerta daiteke etorkizunean europar federalismo fiskala eratzeko?

U.: Galdera horren erantzuna baiezko borobila da. Eta bigarren galdera egin dezakegu: “Posiblea litzateke?”. Baliteke. Baina hainbesterako aurreiritzi daudenez kontzertu ekonomikoaren inguruan, ziur aski ez. Ea azaltzen dudan.

Egungo kuotaren bidezko metodologiak Estatuarekiko zein harreman mota finkatzen du? Oso sinplea da: hemen estatu-azpiko erakundea dugu, horren menpe dagoena alegia, eta hainbat eskumen dauzka bere gain. Ogasuna bere esku dago eta horrek eremu horretan zerga-bilketa osorik bideratzen du. Hortik hasita, estatu-azpiko erakundea existitzen dela alegia, kasu honetan Lurralde Historikoetako erakunde eskudunak ditugu, zergak bildu eta Estatuari ematen dizkiotenak. Dena den, orain baldintzak aldatzen badira, hemen Estatua mantenduz baina horren gainetik beste erakunde bat sortuz, Europar Batasuna, azken horrek Ogasun propioa duenean, egun Europar Altxorra ez badu ere, zerga-bilketa burutzeko eskubidea izango du. Eta orduan zer egingo du? Espainiari, Frantziari, Alemaniari edota guri zergak ez biltzeko esango al digu? Eurek zuzenean Frankfurt-etik egingo dutela? Zentzugabekeria da. Zera esan behar izango dute: “Baliabide administratiboak, zerga-bilketarako tresnak eta abar aintzat hartuz, denak estatu mailan garatzen diren heinean, jarrai ezazue diru-bilketa burutzen eta ordain ezazue kuota bat”. Beraz, finkatu dugun eredua inolako arazorik gabe aplika daiteke.

D.: Eta eraginkorragoa izango litzateke. Nik uste dut kontzertuaren bidezko ereduak erantzukizuna areagotzen duela eta gardentasuna ekartzen du Administrazioen arteko informazio ekonomikoaren gainean. Norberak zera proposatzen du: “Nik dirua erabiltzen ari naiz eman ez dizkidazun eskumenetan, zuk ordaindu egin behar duzun zati alikuota duzu. Ordain iezadazu”. Horrela zuk beti erakundea finantzatzen ari zara, argi baitago horrek dirua modu proportzionalean banatzen duela zehazten den adierazlearen arabera, BPGa edota bestelakoren bat. Beraz, gainetik dagoen erakundeak beti ordainsaria jasotzen du. Eta azpitik dauden erakundeak gero eta arduratsuagoak bilakatzen dira.

Bi printzipio horiek, ereduaren bideragarritasuna-jasangarritasuna eta erantzukizuna sustatzea eta erabakiak hartu eta dirua biltzen duenaren arteko hurbiltasuna, nik esango nuke, nahi adina ñabardura gehituz, bi printzipio horiek direla aplikatu beharrekoak.

Pedro Luis Uriarte

Zuzenbidea eta Ekonomia Zientziatan Lizentziaduna Deusto Unibertsitatean.

1980tik 1984ra Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Sailburua.

Kontzertu Ekonomikoa berreskuratzeko Euskal Batzorde Eragilearen Presidentea 1980an.

48ko esperientzia hainbat arlotan (industria, finantzak, aholkularitza, unibertsitatea, eta abar).

Innobasque-eko presidentea (2007-2009)

Autorea:
ElConciertoEconómicoVasco: una visiónpersonal
Nuestroconcierto: claves para entenderlo

Guillermo Dorronsoro

Bilboko Industria eta Telekomunikazio Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoan Industria Ingeniaritzan Doktorea, Hirigintza eta Lurraldearen Antolakuntzan Masterra eta Berrikuntzarako Ikerketa Aurreratuetako Altuna Fundazioa.

IK4 AllianceResearch erakundeko presidenteordea eta Euskadiko Informatika Zuzendari Nagusia. Aholkularitza estrategikoaren arloan ekin zion bere ibilbidea Socintec, IndraetaAccenture enpresetan. Exekutibo gisa lanean aritu da hainbat erakundetan: Iberdrola, NMillennumEnergy, Labein eta Innobasque.

Deustuko Unibertsitateko Ekonomia eta Enpresa Zientzietako Fakultateko Dekanoa da.


Pedro Luis Uriarte eta Guillermo Dorronsoro Gure Kontzertua Komunitatearen sortzaileak dira (www.comunidadconcierto.com).

Partekatu
Facebook Twitter Whatsapp

AURREKOAK

Leire Palacios eta Martxelo Otamendi. Kazetariak: Euskarazko komunikabideak beharrezkoak dira hizkuntzaren normalizazio eta eboluziorako

 

Irakurri

Mayte Sancho eta José Félix Martí Massó. Matia Instituto Gerontológicoko zuzendari zientifikoa eta Neurologoa eta ikertzailea: Gure gizartearen arrakasta da hainbeste jende luzaro bizitzea

 

Irakurri

Paula Kasares eta Xan Aire. Soziolinguista eta Seaskako Hizkuntza Proiektuaren koordinatzailea: Sinergiak gauzatzen direnean hizkuntza garatzeko aukera gehiago ematen dira

 

Irakurri

Asier Santas Torres eta Luis Bilbao Larrondo. Arkitektoa eta hirigilea eta Arkitektoa eta hirigintzaren historialaria: 50eko hamarkadan eraikitzen hasi zen nazioarteko Bilbo haren jarraipena da Guggenheim

 

Irakurri

Mertxe Larrañaga eta Yolanda Jubeto. Ekonomian doktoreak: Sistema honek ez luke funtzionatuko ezkutuan dauden hainbat lanik gabe

 

Irakurri